Povod za intervju je Dan i krsna slava opštine – Ilindan, što je prilika da sumiramo sve ono što je obilježilo period iza nas. Prošlo je devet mjeseci otkad ste počeli da obavljate funkciju načelnika opštine Sokolac. Opšte je poznato stanje koje ste zatekli – dug od preko 20 miliona maraka. Kakvo je sada stanje sa budžetom opštine?
Bašević: Za ovu godinu budžet je formiran na realnom i konstruktivnom pristupu, što pokazuje ostvarenje za prvih šest mjeseci sa 49 odsto. Ovo je možda prvi put u posljednjih 20 godina da je takav procenat. Uspjeli smo da stabilizujemo budžet, ne u potpunom obimu izmirenja svih obaveza, ali u onim prioriternim stavkama koje smo sebi zacrtali na početku. Izmirujemo redovno rate za kredite, što na mjesečnom nivou ukupno iznosi 86.000 KM, raspoređenih prema tri različite banke. Počeli smo sa isplatama plata zaposlenim radnicima opštine, ali i budžetskih korisnika i ostalih ustanova čiji je osnivač opština. Isplaćuju se u kontinuitetu u razlici od nekoliko dana. Redovno izmirujemo režijske obaveze. Uspjeli smo izmiriti dio dugovanja za socijalna davanja do mjeseca maja, a moram da napomenem da je dug koji smo zatekli iz 2024. godine iznosio 328.000 maraka. Boračkoj organizaciji za ovu godinu uplaćeno je 27.000 maraka za redovan rad i dopunska prava, a izmirili smo dugove prema istoj za period od 2015. do 2020. godine. Zatekao sam i dug prema dobavljačima u iznosu od 3.200.000 KM, a za ovaj kratki period isplatili smo 933.200 KM što je gotovo trećina starog dugovanja. Naravno da ima još dosta toga što nismo uspjeli da ispratimo, poput dugova za doprinose radnicima. Ta stavka je oko 7.000.000 maraka. Međutim, napravili smo jasan i precizan plan. Izmirivanjem redovnih rata kod Nove banke od oko 25.000 maraka mjesečno, stvorili smo uslove da podignemo kredit od 3.000.000 za isplatu poreskih obaveza, čime bismo automatski dobili otpis kamata koje iznose 2.000.000 maraka, što je značajna ušteda. U planu nam je da počnemo sa isplatama za porodilje, gdje zatečeni dug iznosi 30.000 KM za 2023. godinu, a za 2024. čak 44.500 KM. Što se tiče obećanih subvencija našim pljoprivrednim proizvođačima prvenstveno mljekarima, za koje smo se zalagali još kada smo bili opozicija u Skupštini opštine, do sada smo isplatili četiri premije iz 2024. godine, u ukupnoj cifri od 86.827 maraka, a sada isplaćujemo premije u kontinuitetu svaki mjesec dok ne dođemo u situaciju da sustignemo preostale. Srezali smo razne bespotrebne troškove. Evo za ovih pola godine smo potrošili tek deseti dio novca koji je za gorivo trošen u prethodnom periodu na godišnjem nivou. Na kraju, možemo reći da je 80 odsto stvari pokrenuto sa mrtve tačke i da je zaustavljeno dalje nagomilavanje i propadanje.
Moramo se dotaći i problema viška radnika, da li će biti dodatnih otpuštanja?
Bašević: Mi smo morali da povučemo bolne poteze. Zatekao sam u opštini 131 radnika, a danas ih ima 90. Kada se sagleda sve i to je previše, ali za sada smo zaustavili otpuštanja. U potpunosti se slažem i prihvatam sve one kritike koje se tiču boračkih kategorija. Uspjeli smo riješiti nekoliko radnika iz pomenutih kategorija. Ponudili smo rješenje gospođi Milanki Tomanić, čija je žrtva sa gubitkom dva brata i oca u proteklom ratu, nesporna, i ona je prihvatila radno mjesto u kuhinji Ustanove za predškolsko vaspitanje i obrazovanje, shodno njenoj stručnoj spremi. Međutim, za nekoliko dana ona odbija sa obrazloženjem da je ponižavajuće za nju. Mislim da je bila žrtva jedne političke manipulacije. Tvrdim da otpuštanja nisu bila politički potez, već po nalogu inspekcije koja je vršila kontrolu. To potvrđuje da su među oštećenima član moje familije i brat jedne moje partijske koleginice. Reći ću vam da je finansijska ušteda po osnovu rješenja viška radnika na mjesečnom nivou u bruto iznosu oko 60.000, a 720.000 na godišnjem nivou. Ta sredstva se mogu usmjeriti na razne druge stvari.
Opštinu Sokolac u prethodnom periodu posjetile su važne delegacije, sa najvišeg nivoa vlasti Republike Srpske, pa i iz Srbije, a isto tako vaš tim odnosno rukovodstvo opštine je imalo nekoliko važnih radnih posjeta. Ko su prijatelji opštine na koje ćete se oslanjati?
Bašević: Ističem Vladu Srpske i predsjednika Milorada Dodika, koji je ispunio obećanje dato u predizbornoj kampanji da će lično posjetiti našu opštinu. Tu su naravno ministri iz različitih domena, prije svega ministar poljoprivrede Savo Minić, ministar spoljne trgovine Staša Košarac, kao i gradonačelnik Istočnog Sarajeva Ljubiša Ćosić. Imali smo posjetu državnog sekretara Srbije, a i sami smo mi kao rukovodstvo otputovali u radnu posjetu Beogradu, gdje smo dobili prijatnu dobrodošlicu i obećanu podršku od gradonačelnika Aleksandra Šapića.
U vezi sa tim možemo li se dotaći nekih od najvažnijih projekata koje realizujete ili su u planu?
Bašević: Najkapitalniji projekat je izgradnja Kulturnog centra na mjestu bivšeg hotela „Romanija“, prošla je javna nabavka, a izrada glavnog projekta je pri kraju nakon čega slijedi pribavljanje građevinskih dozvola i raspisivanje tendera za odabir izvođača radova. Ukupna vrijednost radova će biti oko 6.000.000 maraka. U ovoj godini očekujemo da ćemo dobiti obećanih 3.000.000 maraka zahvaljujući podršci kabineta predsjednika Dodika. Već smo otkrili da bi u mutltifunkcionalnom objektu Kulturnog centra bili smješteni brojni sadržaji. Od predsjednika smo obećali podršku za projekat rekonstrukcije Osnovne škole „Sokolac“, kojim će se graditi prostor za produženi boravak učenika. Glavni projekat je urađen, u toku je revizija istog. Nakon toga slijede tenderi i prikupljanje dokumentacije, a ukupna vrijednost radova je oko 600.000 KM. U završnoj je fazi i izrada projekta dogradnje, proširenja i rekonstrukcije vrtića, čime bi se riješio problem nedostatka prostora i dugih lista čekanja za upis djece. Time bi se stvorila mogućnost za boravak 350 mališana u Ustanovi za predškolsko vaspitanje i obrazovanje. Svjedoci smo velikog broja zainteresovanih za upis djece ove godine. Direktorica vrtića Snežana Dangubić je iznašla rješenje da rehabilituje neke stare prostorije, čime je smanjen broj djece na listi čekanja. Vrijednost ovog projekta je milion maraka, a finansiraće se sredstvima koje je obećao takođe predsjednik Dodik i gradonačelnik Ljubiša Ćosić. Poseban projekat, koji je inicirao predsjednik Srpske jeste rekonstrukcija Ulice Sime Drljače, koja vodi prema „Novom Zejtinliku“, što će se raditi u saradnji sa „Putevima Republike Srpske“. Taj projekat podrazumijeva ne samo rekonstrukciju kolovoza, već i propratne stavke kao što su izgradnja trotoara, postavljanje drvoreda i klupa. Gradska uprava Istočno Sarajevo je na sebe preuzela obaveze oko finansiranja projektne dokumentacije. Među prioritetnim stvarima bila je nabavka dva vozila za odvoz smeća, jer su dosadašnja bila dotrajala i taj dio posla JKP „Sokolac“ nije moglo obavljati dosljedno. Njihova vrijednost je 230.000 maraka, a nabavku su finansirali Grad IS, Vlada Srpske i opština Sokolac. Gradonačelnik Beograda Alksandar Šapić donirao nam je namjensko vozilo sa priključcima za čišćenje snijega i posipanje puteva solju, čime ćemo smanjiti troškove po pitanju čišćenja i održavanja puteva u zimskom periodu. Jedan od gorućih problema koji smo zatekli je vodosnabdijevanje u mjesnoj zajednici Žljebovi. Već dvadesetak godina, mještani čekaju na obećani bazen. Mi smo već uradili reviziju prethodnog projekta prema sadašnjim cijenama, potpisali smo ugovor sa izvođačima radova, koji su prošli tender javne nabavke, u iznosu od 54.000 maraka. Ova mjesna zajednica će dobiti bazen od 20 kubnih metara zapremine i ovih dana kreću radovi. Uspjeli smo da isfinansiramo rekonstrukciju parking prostora ispred zgrade Opštine i riješimo problem takoreći uskog grla saobraćajnice koja vodi prema Domu zdravlja. U sklopu rekonstrukcije vrtića, radiće se i na riješavanju parkinga, kako bi se olakšao roditeljima pristup prilikom dovođenja mališana u ovu ustanovu. Stoga sam razgovarao sa direktoricom Doma zdravlja Adrijanom Stanar da se naprave dvije trake do samog ulaza na pomenuti parking. Kada je riječ o „Romanijskoj kući“, mi smo pribavili svu potrebnu dokumentaciju i građevinsku dozvolu, a početkom avgusta raspisana je javna nabavka od strane italijanskog Instituta „Bari“. Nadam se da ćemo uskoro dobiti izvođača radova i krenuti sa istim. Napominjem da je ovaj projekat planiran na lokaciji poligona radi što bolje transparentnosti, a da će u njemu biti bogata ponuda svih domaćih poljoprivrednih proizvoda sa Sarajevsko – romanijske regije, prvenstveno Sokoca, dok je jedan dio kuće planiran za mini siranu. Prošla je i javna nabavka za projekat zamjene rasvjete u Ulici Cara Lazara sa obje strane, izvođač radova je firma „Maletić“ iz Istočnog Sarajeva, a vrijednost radova je 20.000 KM. Započeli smo još jedan širi projekat koji će se odnositi na zamjenu svih rasvjetnih tijela starog natrijumskog tipa, koji predstavljaju značajan trošak na budžet. Trenutno je u izradi studija kolika bi ta ušteda bila na godišnjem nivou. Prema prvim procjenama stručnog tima, ona bi mogla biti i do 70 odsto u odnosu na dosadašnje troškove. Kada je riječ o asfaltiranju lokalnih puteva, a tiču se povratničke populacije, Federalno ministarstvo za izbjegla i raseljena lica je uplatilo 250.000 maraka u prethodnom periodu, a ista su nenamjenski potrošena. Nova opštinska administracija se obavezala da će u ovoj godini iz budžeta uložiti 100.000 KM, javna nabavaka je završena, izvođač radova je preduzeće „Romanijaputevi“ i uskoro bi trebalo da krene asfaltiranje putnog pravca Košutica – Preljubovići u dužini od jednog kilometra. Nedavno sam bio u posjeti preduzeću „Putevi RS“, gdje sam dogovorio da se ove godine uradi dionica regionalnog puta Kopljević – Knežina/Vrapci, koji je definisan kao najkritičniji. U ovoj godini trebalo bi da se izvrši 40 odsto radova, a ostatak iduće godine, u ukupnoj vrijednosti od 800.000 KM. Značajnija sredstva trebaće nam za rekonstrukciju puta prema Sokolovićima i to ćemo morati ostaviti za iduću godinu, a nećemo izostaviti ni putne pravce prema Kaljini, Ćavarinama i ostalim mjesnim zajednicama. Još jedan veliki projekat za dobrobit Sokoca je Turističko naselje „Ravna Romanija“. U toku je procedura izmjene dijela Regulacionog plana, koji je stavljen na javni uvid. Isti će se naći pred lokalnim parlamentom i, ako bude usvojen što se nadam, stvaraju se uslovi da se krene u izradu putne komunikacije i infrastrukture, kao i ostale infrastrukture (voda, struja, kanalizacija). Tokom ove i sljedeće godine naš plan je da uđemo u radove putne infrastrukture i da počnemo prodavati placeve. Urbanističkim planom imaćemo definisana tri tipa kuća da ne bi bilo nekog šarenila ili neukusa, a svi sadržaji koji budu planirani, naći će se predočeni pred skupštinskim tijelom.
U ovom periodu uspjeli ste da ponovo oživite nekoliko važnih manifestacija, pa da ih pomenemo?
Bašević: Tu je Trojčindanski sabor, po kome je Sokolac nekada bio nadaleko poznat, a koji je iz meni nepoznatog razloga ugašen već duži niz godina. Nastojali smo da oživimo taj stari vedri duh našeg naroda, da se okupe i vesele kao nekad. U goste nam je došao poznati izvođač rodoljubivih pjesama Baja Mali Knindža, a doprinos kompletnom ugođaju dali su svi ostali učesnici. Mislim da takve stvari ne iziskuju previše novca da ih ne bismo poklanjali sugrađanima. Naravno tu je i kosidba, događaj koji predstavlja prezentaciju jednog načina života kako su živjeli naši djedovi i pradjedovi pa i dalji preci. Jedna od najvažnijih manifestacija je Konferencija beba, posvećena našim najmlađima, koji su budućnost ovog grada. Takvim događajima akcenat stavljamo na porodicu i one istinske vrijednosti, koje su temelj našeg društva. Evo, nasvježiji od događaja koji je po prvi put organizovao Sportsko – rekreativni centar „Glasinac“ jeste „Ilindan fest 2025“, kao dio Ilindanskih svečanosti. Opština je bila pokrovitelj, a ukupan nagradni fond iznosio je 20.000 KM, možda i najveći u okruženju. Htjeli smo da podignemo manifestaciju na još veći nivo, da dovedemo što više kvalitetnih sportista i pružimo našoj omladini devet dana dobrog sporta i zabave. Moram da pohvalim organizatore i sve pojedince koji su dali svoj doprinos. Nastavićemo u istom pravcu.
Koliko ćete imati sluha za omladinu i sport u narednom periodu?
Bašević: Opštinska administracija će uvijek podržavati omladinu. Krenuli smo od prijema za najbolje učenike sa simboličnim nagradama, prijema najboljih sportista na MOSI za koje smo, takođe obezbijedili neku novčanu nagradu kao znak zahvalnosti, pa sve do pomenutog „Ilindan festa“. Takođe, u budžet smo uvrstili stipendije, za šta je amandman podnio Klub odbornika SNSD-a na jednom od skupštinskih zasijedanja. Mi ćemo uskoro raspisati konkurs za onoliko studenata koliko bude moguće realno finansiranje. Moram da podsjetim da postoje dugovi za stipendije i iz prethodnog perioda, pa ćemo vidjeti šta tu možemo da uradimo. A kada je konkretno riječ o sportistima, od svih klubova tražili smo da dostave planove rada za tekuću godinu i finansije koje su im potrebne. Dogovorili smo da Opština finansira sve potrebne kotizacije i troškove odlazaka na takmičenja. O svim ostalim vidovima podrške poput opreme, dogovaraćemo se pojedinačno. Sam njihov uspjeh će biti prepoznat i adekvatno nagrađen. Pokušavamo da napravimo jedan sistem u kojem će se cijeniti rad, požrtvovanje, odgovornost i rezultati, a ne, kao što je nekada bilo da 80 odsto planiranih sredstava za sport iz budžeta dobije jedan kolektiv, koji nije ni imao neki značajan uspjeh.
Kako smo se dotakli Dana i krsne slave opštine Sokolac – Ilindana, posljednjih dana dosta se polemike vodilo oko dodjele priznanja gospodinu Stojanu Kljajiću, pa da prokomentarišete i to ukratko?
Bašević: Prije svega, hvala vam na tom pitanju, propratio sam cjelokupnu situaciju i komentare po društvenim mrežema, a u razgovoru sa mnom nikada nema zabranjenih tema. Građani moraju biti jasno upućeni na koji način se vrši dodjela opštinskih priznanja. Prijedloge može da uputi svako pravno lice, fizičko lice, politička partija ili udruženje građana. Sve je to jasno definisano i istaknuto na oglasnoj tabli u Opštini. Klubovi stranaka u Skupštini opštine su dostavili svoje prijedloge na vrijeme i regularno, potom prošli Komisije za odlikovanja, a nakon toga stavljeni su na glasanje pred skupštinskim tijelom. Tako se od strane DEMOS-a našlo predloženo ime gospodina Kljajića, u čijoj biografiji je istaknuto da je bio dugogodišnji komndant jedne od najelitnije jedinice VRS, čija je karijera za svako poštovanje. Samu demokratiju SNSD-a je potvrdila diskusija odbornika Milana Jolovića, kojeg smatram kompetentnim da komentariše zbog svojih vojnih zasluga i širokih poznanstava iz date struke. On je konstatovao da cijeni i poštuje kolegu Kljajića, ali da ne vidi jasno njegov doprinos Sokocu, nakon čega se pokrenula rasprava odbornika. Nakon toga, reagovala je Boračka organizacija opštine Sokolac, pa je počelo i pisanje komentara po portalima i društvenim mrežama, što sam ispratio. U međuvremenu, gospodin Kljajić je uputio pismo kojim odustaje od priznanja, te mu isto nije ni dodijeljeno. Po mom mišljenju, ta politika koju su vodili pojedinci je sitno politikanstvo. Pravo značenje politike je ozbiljan termin, a uključuje donošenje ozbiljnih i racionalnih odluka koje unapređuju životnu sredinu i kvalitet života ljudi. U onome što smo mogli da vidimo u nastupu Boračke organizacije jeste politička pozadina djelovanja jednog lica. U pitanju je odbornik SDS-a u Skupštini opštine Aleksandar Marković, koji se predstavlja da apolitično vodi Boračku organizaciju kao njen predsjednik te tvrdi da ne mijša politiku u donošenju odluka i iznošenja stava pomenute organizacije. Međutim, iznošenje stava u ime Boračke organizacije je bila čista zloupotreba onih čestitih članova i boraca. Ja lično sebe ne smatram dostojnim da bilo šta kažem nekom borcu, jer sam imao sedam godina kada je rat počeo. Cijenim rad i odnos gospodina Željka Popovića koji istinski apolitično radi svoj posao u Boračkoj organizaciji. Predsjednik Marković je, sa druge strane, koristi kao paravan za svoja politička djelovanja i obračunavanja sa političkim neistomišljenicima. Ovako javno pitam, zašto Boračka organizacija nije iz grupe ogromne boračke populacije predložila nekog svog člana da mu se dodijeli priznanje, za šta je imala potpuno pravo? Zašto nisu predložili na primjer gospođu Tomanić, koju smo pomenuli gore iznad ili Dragomira Mačara, prvog komandanta brigade koji je poginuo na Jabuci u Goraždu, i još mnoge druge? Gdje je tu patriotizam, ne može se samo pričati kako nešto ne valja.
Za kraj, u čemu vidite budućnost Sokoca?
Bašević: Sokolac je sredina puna potencijala, koja je nažalost finansijski jako ugrožena i trebaće joj još mnogo vremena da se konsoliduje. Pored svih tekućih obaveza koje kao načelnik redovno izmirujem, pronalazim prostor za mogućnost investiranja, odnosno da se nekih 20 do 30 odsto od svakog budžeta odvoji svake godine da se nešto uradi, ne računajući investicije od strane viših nivoa vlasti. Da nemamo te podrške bili bismo opština sa nultim investiranjem i ostalo bi nam prostora za neke sitne stvari poput rekonstrukcije nekog puta i slično. Zahvaljujući podršci svih aktera, imaćemo oko 11,5 miliona maraka direktnih investicija za dvije do tri godine, ne ubrajajući treću traku preko Romanije, čija je vrijednost 5,2 miliona. KM. Kada sam predočio predsjedniku Dodiku, prilikom njegove posjete Sokocu, da radimo na rezanju troškova i viška radnika, on je rekao da smo prva opština koja je to uradila, jer uvijek neko ima nekog člana porodice, pa ih ne diraju. Dolazi smjena generacija, tražićemo rješenje i za te ljude. Mislim da će ovaj mandat proći u stabilizaciji funkcionisanja budžeta, da ćemo svake godine imati bolje punjenje budžeta, redovno izmirenje obaveza i bolje parametre, uopšte. Slušaću potrebe građana da vidimo šta su realne stvari. Imamo veliki problem sa toplanom, gdje je dotrajao kotao već godinama unazad, kao i primarna i sekundarna mreža. Na tome ćemo raditi u narednom vremenu. Od do sada definisanih stvari izdvajam: uređenje igrališta i asfaltiranje parkinga u krugu zgrada Lamele, renoviranje igrališta u krugu zgrada Lamele 2 poznatijim kao Lepa Brena, kao i izgradnju igrališta u naselju Jelen. Moj plan je da u ovom mandatu preduzeće „Novu Romaniju“ vratimo u vlasništvo Opštine, a jedan dio gradske zone u krugu preduzeća pretvorimo u gradsku tržnicu, koju Sokolac nema i prijeka je potreba. Tu bi mogli dobiti jedno potpuno novo jezgro grada, koji osim tržnice može posjedovati jedan sklop zgrada, igralište, a onaj dio od Gatara pa dalje bi ostao za privredne aktivnosti. U idućoj godini planirane su veće investicije od višeg nivoa vlasti u lokalne zajednice, stoga moramo osmisliti koje projekte delegirati na vrijeme. Budućnost Sokoca vidim u turizmu, prvenstveno tranzitnom, privredi i poljoprivredi.
