Pravoslavna crkva i njeni vjernici 31. oktobra proslavljaju praznik posvećen Svetom apostolu Luki, poznatiji i kao Lučindan.
Sveti Luka se smatra osnivačem hrišćanskog ikonopisa, jer je lično naslikao tri ikone Bogorodice. Veruje se da su te ikone najsličnije pravom izgledu Hristove majke. Takođe, tvorac ikona apostola Petra i Pavla takođe je Sveti Luka.
Preminuo je u 84. godini u Tebi u Grčkoj, kada su ga progonitelji hrišćana objesili na drvo masline zbog njegovog propovjedanja.
Narodna vjerovanja
Njegove mošti čuvaju se u Carigradu i vjeruje se da su čudotvorne. Svako ko se iskreno moli Svetom Luki, naročito ko se pokloni moštima, iskrena i dobra želja biće mu ispunjena. Sveti Luka je zaštitnik ljekara i zdravstvenih ustanova, pa bi naročito trebalo da mu se mole bolesni.
Običaji
Običaji na ovaj veliki praznik razlikuju se od mjesta do mjesta. U Bosni je ovo radosni dan za čobane, koji tada ne rade, već prave veliko veselje i puštaju ovnove da se pare sa ovcama. Takođe, na ovaj dan oni obavezno jedu cicvaru.
U Srbiji se na ovaj dan poštuje običaj opasivanja torova koncem, kako vukovi ne bi davili stoku, jer se zbog izreke “Ide Luka, evo vuka” veruje da je došlo vrijeme prave zime i da će vukovi uskoro početi da izlaze iz šume. Takođe, vjeruje se i da je na pragu snijeg, pa je tako nastala izreka “Sveti Luka, snijeg do kuka”.
U južnoj Srbiji postoji običaj da se prvom gostu koji uđe u kuću gata kakva će godina i zima biti pred nama
Mnogi Srbi slave Svetog Luku kao krsnu slavu. Iako je u crkvenom kalendaru obilježen crnim slovom, na ovaj dan ne bi trebalo raditi nikakve teže poslove.
Na sutrašnji dan ovu molitvu svaki vjernik treba da zna i pomoli se Svetom Luki.
Molitva Svetom Luki
O, Sveti Luka, Bogom izabrani i Majkom Božijom blagosloveni, propovjedniče po svoj vaseljeni Evanđelja Hristovog, mučeniče i apostole, pomoćniče svima koji te molitveno prizivaju, pomozi i nama, nepotrebnim slugama Gospodnjim. Jer mi se zbog naših mnogih pregrešenja nalazimo u tami i seni smrtnoj i udaljeni smo od Boga bezmjerno daleko. A zbog stida koji osjećamo zbog toga, i nemajući smjelosti da Ga sami zamolimo za oproštaj, prizivamo tebe, veliki svetitelju Božji, kao onoga koji u Njegovoj neizmjernoj svjetlosti prebivaš, da Ga umesto nas moliš da se smiluje na nas.
