U Trnovu će sutra biti obilježena 31 godina od pogibije 23 pripadnika Prve gardijske motorizovane brigade Glavnog štaba Vojske Republike Srpske u dvije neprijateljske ofanzive 1. i 29. oktobra 1994. godine.
Obilježavanje “Oktobarskih dana”, odnosno memorijalnog sjećanja na sudbonosne događaje za ovu jedinicu, organizuje Udruženje gardista Prve gardijske motorizovane brigade Glavnog štaba Vojske Republike Srpske.
Parastos za poginule pripadnike garde i sve poginule borce i civile u odbrani Trnova biće služen u 12.00 časova, nakon čega će na spomen-obilježje biti položeni vijenci i cvijeće.
Prethodno su u 11.30 časova planirane izjave za novinare, dok će u 13.00 časova biti održana duhovna akademije i istorijski čas, rečeno je Srni u Udruženju.
Muslimanske snage su 1. oktobra 1994. godine u ranim jutarnjim časovima počele ofanzivu na položaje Vojske Republike Srpske na planinama Igman, Bjelašnica i Treskavica, podsjeća autor monografije o gardi Željko Dakić.
Dejstva su počela jakom artiljerijskom podrškom, nakon čega je uslijedio napad pješadijskih neprijateljskih jedinica, a pravci njihovog djelovanja bili su usmjereni na rejone i položaje koje je branila gardijska brigada.
Na obroncima planina Bjelašnice i Treskavice braneći Republiku Srpsku i srpski narod poginulo je 15 gardista – Dimitrija Arežina i Igor Jerković iz Mrkonjić Grada, Dragoljub Arsić iz Drvara, Željko Bjelaković i Mirko Kostić iz Šekovića, Goran Ćorić iz Grahova, Jovica Dobrinjac iz Gradiške, Vladislav Gavrilović iz Bijeljine, Tomo Jelić iz Rudog, Dragoljub Milosavljević iz Višegrada, Dragan Nedinić iz Dervente, Bojan NJežić iz Laktaša, podoficir vodnik Goran Stančić iz Čelinca, Saša Stanojević iz Doboja i Boris Trifković iz Broda.
Pretpostavke o neprijateljskoj ofanzivi širih razmjera su se obistinile i 29. oktobra 1994. godine, kada su mislimanske snage u ranim jutarnjim časovima uz snažnu artiljerijsku podršku izvele napad duž cijele linije odbrane na sve položaje koje je branila gardijska brigada u pravcu Bjelašnice.
Borbe su vođene tokom cijelog dana i u popodnevnim časovima napad je odbijen i slomljen, a muslimanske vojne jedinice povukle su se na početne položaje.
Sve moguće raspoložive snage i sredstva Prve gardijske motorizovane brigade stavljena su u funkciju odbrane i zaustavljanja napada i prodora neprijatelja u teritoriju.
Skoro kompletna komanda brigade je napustila komandno mjestu u kasarni u Kalinoviku i pridružila se borcima na položajima.
U herojskim borbama poginulo je osam gardista – Jovo Bašić i Radomir Ćurtović iz Trebinja, Rade Elez, Vitomir Regoje i Slavko Pržulj iz Kalinovika, Simo Novičić iz Osmaka, Miroljub Radikić iz Lopara i Draženko Šopalović iz Kneževa.
Naredbom komandanta Glavnog štaba Vojske Republike Srpske generala Ratka Mladića o formiranju komandi i jedinica Vojske Republike Srpske, naređeno je da se formira Prva gardijska motorizovana brigada.
Brigadi je određena višestruka namjena – da reprezentuje Republiku Srpsku i Vojsku Republike Srpske, da obezbjeđuje Vrhovnu komandu Republike Srpske i Glavni štab Vojske Republike Srpske i da Vrhovna komanda Republike Srpske njome može neposredno intervenisati na ugroženim pravcima, objektima i rejonima.
Osnovna zamisao je da Prva gardijska motorizovana brigada bude brigada elitnog sastava dobrovoljno popunjena ljudstvom iz svih krajeva Republike Srpske, odnosno iz svih krajeva bivše BiH.
Prva gardijska motorizovana brigada Glavnog štaba Vojske Srpske osnovana je i svečano postrojena 19. januara 1993. godine, na Bogojavljenje, a nakon probijanja koridora i osvajanja Trnova u julu 1993. godine dislocirana je u Kalinovik i odatle je nastavila ratni put u još većem zamahu.
U znak zahvalnosti za žrtvu i herojstvo srpskih gardista u odbrani Trnova, ova lokalna zajednica je jednu od svojih glavnih ulica nazvala Prva gardijska motorizovana brigada Glavnog štaba Vojske Republike Srpske.
