Iako postoje izazovi kao što su administrativne barijere, različiti regulatorni standardi i geografska udaljenost, Berjan je uvjeren da je, uz zajedničke napore i institucionalnu podršku, moguće dodatno ojačati ekonomske odnose i stvoriti nove mogućnosti za privredni rast
Ambasador BiH u Kini Siniša Berjan izjavio je da su na četvrtom sajmu “Ekspo Kine i zemalja Centralne i Istočne Evrope” u Ningbou, Republika Srpska i BiH predstavile svoje potencijale kroz učešće renomiranih domaćih kompanija iz sektora proizvodnje vina, prirodne kozmetike i tradicionalnih zanatskih proizvoda, te da je vidljiv rast interesovanja kineskih kompanija za ulaganje u Srpsku i BiH.
“Među izlagačima istakle su se vinarije `Tvrdoš` iz Trebinja, `Čitluk` i `Nuić`, kao i kompanije `Elmar` iz Trebinja i `Eko-aromatik` iz Čapljine. Sajam je bio prilika da naši proizvodi, već prepoznati po kvalitetu na međunarodnom tržištu, budu dodatno promovisani kineskoj javnosti”, rekao je Berjan u intrvjuu Srni.
Berjan ističe da je, zahvaljujući inicijativi Ambasade BiH u Kini, te snažnoj podršci ministra spoljne trgovine i ekonomskih odnosa u Savjetu ministara Staše Košarca, kompanijama iz Republike Srpske i FBiH koje su učestvovale na Sajmu, omogućena šestomjesečna besplatna promocija proizvoda u izložbenom prostoru grada Vuhana, kao i učešće na sajmovima širom Kine.
On kaže da ova vrsta podrške predstavlja značajan korak ka proširenju prisustva domaćih proizvoda na veliko i perspektivno kinesko tržište.
“Iako i dalje postoji prostor za unapređenje saradnje i smanjenje trgovinskog deficita koji BiH ima sa Kinom, kao i većina zemalja u svijetu, ohrabruje činjenica da se ekonomski i trgovinski odnosi stalno razvijaju. Tome u velikoj mjeri doprinosi učešće na prethodnim sajmovima, bilateralni poslovni forumi i zajednički projekti u okviru inicijative `Pojas i put`”, navodi Berjan.
Prema njegovim riječima, promocija novih proizvoda jedan je od ključnih ciljeva učešća na Sajmu, a Ningbo je, kao vodeći logistički centar u Kini, idealna lokacija za predstavljanje proizvoda jednom od najvećih potrošačkih tržišta na svijetu od preko milijardu potrošača, poznatom po visokoj potrošnji i brzoj adaptaciji novih trendova.
Berjan navodi da je ovaj sajam omogućava direktan kontakt sa distributerima, potrošačima i poslovnim partnerima, čime se otvara prostor za plasman širokog spektra robe – od prehrambenih do prirodne kozmetike i zanatskih proizvoda.
“Osim promocije, Sajam nudi i konkretne mogućnosti za dugoročnu saradnju kroz `bi-tu-bi` sastanke, poslovne forume i umrežavanje sa kineskim kompanijama. Kompanije iz Republike Srpske i BiH su imale priliku da se upoznaju sa tržišnim trendovima, potrošačkim navikama i preferencijama kineskih potrošača što je ključno za prilagođavanje ponude i jačanje konkurentnosti”, ističe Berjan.
ZNAČAJAN POTENCIJAL BiH i SRPSKE ZA PLASMAN ROBE NA KINESKO TRŽIŠTE
Ambasador Berjan kaže da BiH posjeduje značajan potencijal za plasman svojih proizvoda na kinesko tržište, naročito u segmentu autentičnih, prirodnih i visokokvalitetnih proizvoda, koji su izuzetno cjenjeni među kineskim potrošačima.
“Ipak, postoji potreba za dodatnim ulaganjem u brendiranje, digitalni marketing i bolju analizu tržišta. Uspješan plasman na kinesko tržište zahtjeva ne samo kvalitet proizvoda, već i razumjevanje navika potrošača i prilagođavanje standardima tržišta. Saradnja sa kineskim partnerima putem sajmova i onlajn platformi kao što su `DŽej-Di dot kom` /JD.com/ i `Ti-mol` /Tmall/, otvara vrata za konkurentniji nastup i rast izvoza”, pojašnjava Berjan.
Berjan naglašava da je Ambasada BiH u Kini, uz nesebičnu podršku ministra Košarca, a u saradnji sa kineskim organizatorima Sajma, organizovala specijalizovani događaj na kojem su zapaženo predstavljeni privredni i turistički potencijali Republike Srpske i BiH.
On navodi da je imao čast da se u ime domaćina obrati učesnicima, a događaj je svečano otvoren uvodnim govorima ministra Košarca i ambasadora Đang Ju, specijalnog izaslanika za saradnju sa zemljama Centralne i Istočne Evrope, pri Ministarstvu inostranih poslova Kine.
Prema Berjanovim riječima, posebnu pažnju izazvalo je izlaganje generalnog direktora Investiciono-razvojne Banke /IRB/ Republike Srpske Srđana Jovanovića, kao i direktora sektora za strana ulaganja IRB-a Zorana Talića, koji je predstavio ključne investicione mogućnosti u oblastima energetike, saobraćaja, prerađivačke industrije i turizma u Srpskoj.
Istovremeno, dodaje Berjan, predstavnici Spoljnotrgovinske komore /STK/ BiH ukazali su na raznovrsne turističke atrakcije širom zemlje.
“Oko stotinu učesnika iz 37 kineskih kineskih kompanija prisustovalo je ovom događaju i pokazali su veliko interesovanje za saradnju, što je snažan pokazatelj da Republika Srpska i BiH imaju značajan potencijal na ovom tržištu. Događaj su pratile brojne medijske kuće, a prisustvovao mu je i zamjenik gradonačelnika Ningboa, grada koji ima više od deset miliona stanovnika”, navodi Berjan.
OSAM SPORAZUMA O BRATIMLJENJU, USKORO JOŠ TRI
Berjan naglašava da je angažmanom Ambasade BiH u Kini omogućeno direktno učešće na sajmu delegacijama IRB-a Republike Srpske, javnih univerziteta iz Istočnog Sarajeva i Banjaluke, kao i predstavnicima gradova Laktaši i Trebinje, te opština Brod i Jezero.
Tom prilikom, navodi Berjan, potpisani su sporazumi o namjeri bratimljenja između grada Laktaši i grada Jantai sa više od sedam miliona stanovnika /provincija Šandong/, kao i između opštine Brod i grada Jujao, koji ima 1,4 milion stanovnika /provincija Đeđiang/.
Berjan podsjeća da je u posljednjih godinu i po dana, posredstvom Ambasade BiH u Kini, potpisano osam sporazuma o bratimljenju između gradova i opština Republike Srpske i kineskih partnera, te da se narednih dana očekuje zaključenje još tri.
On je posebno istakao potpisivanje sporazuma o saradnji između Republike Srpske i kineske provincije Gansu koja ima više od 26 miliona stanovnika.
“Moram da istaknem i aktivnu ulogu predstavnika univerziteta iz Republike Srpske u Ningbu. Prorektor za međunarodnu saradnju Univerziteta u Banjaluci Kristina Pantelić Babić, kao i dekan Elektrotehničkog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu Božidar Popović, učestvovali su u panel-diskusijama i uspostavili brojne kontakte sa univerzitetima širom Kine”, naveo je Berjan.
U proteklom periodu, podsjeća Berjan, posredstvom Ambasade potpisano je i više sporazuma o akademskoj saradnji sa kineskim univerzitetima.
MOGUĆE DODATNO OJAČATI EKONOMSKE ODNOSE
Na pitanje da li je zadovoljan postignutim rezultatima u dosadašnjoj saradnji sa Kinom i kako vidi budućnost tih odnosa, naročito u oblasti ekonomije, Berjan je rekao da je saradnja dvije zemlje značajno unaprijeđena u posljednjih nekoliko godina, naročito u oblastima trgovine, investicija i kulturne razmjene.
Berjan je ukazao i na vidljiv je rast interesovanja kineskih kompanija za ulaganja u infrastrukturu, energetiku, turizam i poljoprivredu u Republiku Srpsku i BiH.
Iako postoje izazovi kao što su administrativne barijere, različiti regulatorni standardi i geografska udaljenost, Berjan je uvjeren da je, uz zajedničke napore i institucionalnu podršku, moguće dodatno ojačati ekonomske odnose i stvoriti nove mogućnosti za privredni rast.
“Budućnost odnosa je svijetla. Nastavak saradnje u okviru inicijative `Pojas i put`, ulaganje u inovacije, digitalnu ekonomiju i zelenu tranziciju, kao i jačanje prisustva naših kompanija na kineskom tržištu, predstavljaju osnovu za održiv i uzajamno koristan razvoj”, istakao je ambasador Berjan.
