Javnim pozivom koji je objavio Zavod za zapošljavanje Republike Srpske predviđeno je zapošljavanje i samozapošljavanje više od 2.000 lica, a od 2019. godine putem ovakvih programa zaposleno je više od 18 hiljada radnika, rekao je direktor Zavoda Miroslav Vujičić. On je za naš portal rekao da na evidenciji Zavoda najviše ima ekonomista i pravnika, za kojima je, pored medicine, i najveća potražnja. Vujičić, koji je i poslanik u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH, za princip.news govorio je i o optužnici protiv predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika, kao i o aktuelnim političkim temama u Srpskoj.
Princip: Zavod za zapošljavanje raspisao je 31. jula novi javni poziv kojim je predviđeno zapošljavanje i samozapošljavanje 1.150 lica sa biroa iz određenih ciljnih gupa. Recite nam nešto više o tome, koje su to ciljne grupe, do kada traje javni poziv i koja je vrijednost projekta?
Vujičić: Mi svake godine raspisujemo javni poziv. Kroz naša sredstva i sredstva Vlade Republike Srpske pomažemo zapošljavanje različitih ciljnih grupa, onako kako ih mi vodimo na evidenciji Zavoda. Javnim pozivom su obuhvaćene kategorije demobilisanih boraca, djece poginulih boraca, teže zapošljive kategorije mladih i sve ono što imamo na evidenciji. U skladu sa tim, i ove godine smo planirali javni poziv kojim smo predvidjeli više programa kroz koje ćemo obuhvatiti ove kategorije. Pored njim imamo još i kategoriju zapošljavanje Roma i imamo projekat koji nazivamo regresni povrat doprinosa kroz koji svim poslodavcima koji su povećali broj radnika u odnosu na prethodnu godinu regresiramo doprinose. Kad uključimo i taj projekat, ukupni broj radnika koje ćemo zaposliti kroz ove projekte će vjerovatno preći 2.000- 2.500. Ne možemo predvidjeti tačan broj, jer u ovom trenutku ne znamo visinu plata određenih poslodavaca. Ono što je bitno, poslodavci su uvijek zainteresovani za projekte Zavoda za zapošljavanje. Poslednji javni poziv raspisan je prije 15-ak dana, trajaće do kraja mjeseca osim za projekat regresnog povrata doprinosa koji će trajati do utroška planiranih sredstava. Mi ćemo nakon zatvaranja javnog poziva izvršiti trijažu, selektovati sve prispjele zahtjeve i odobriti sredstva korisnicima. Nakog toga slijedi potpisivanje ugovora i doznačavanje sredstava.
Princip: Ovakve javne pozive Zavod raspisuje svake godine. Koliko je ljudi do sada zaposleno preko ovih programa?
Vujičić: Od 2019. godine preko ovih programa smo zaposlili oko 18.000 radnika. U Republici Srpskoj se iz godine u godinu povećava broj zaposlenih. Imali smo period virusa korona, koji je bio prilično težak i koji je uticao na samu privredu, ali iz godine u godinu privreda se oporavlja i stalno se povećava broj radnika. Programi Vlade koji se realizuju u saradnji sa Zavodom utiču na smanjenje broja nezaposlenih i otvaranje novih radnih mjesta.
Princip: Prema evidenciji Zavoda, koliko nezaposlenih ima u Republici Srpskoj? I koja je to stručna sprema i struka koje najviše ima na birou?
Vujičić: U ovom trenutku imamo nešto više od 60.000 nezaposlenih. Kada je riječ o srednjoj sručnoj spremi, na evidenciji imamo dosta radnika koji su završili gimnaziju, ali i ekonomsku školu. S druge strane velika je potražnja za raznim zanatima, i medicinarima. Kada je visoka stručna sprema u pitanju, na birou najviše imamo pravnika i ekonomista, a za njima je istovremeno i najveća potražnja, zajedno sa doktorima medicine. Tržište rada je “živa materija”, u određenim trenucima vlada veće interesovanje za jednom strukom, kasnije za drugom. U Republici Srpskoj je neophodno uskladiti upisne politike sa tržištem rada, a to je proces koji nije nimalo jednostavan. To se konstantno prati, radi se iz godine u godinu, ali na evidenciji imamo i ljude sa zanimanjima koja su bila aktuelna u nekom prošlom periodu ili su se “uglasila” i njih je vrlo teško zaposliti.
Princip: Da li prekvalifikacije određenih zanimanja imaju efekte na smanjene nezaposlenosti?
Vujičić: Upravo jedan od vidova smanjenja nezaposlenosti i rješavanja kategorija teže zapošljivih lica jeste dokvalifikacija i prekvalifikacija. Postoje dva načina za to. Jedan je direktono kod poslodavaca, a drugi je kroz institucije koje se bavi dokvalifikacijom i prekvalifikacijom. Zbog same kompleksnosti tržišta rada i potreba za novim zanimanjima potrebno je koristiti i ovaj način obrazovanja i cjeloživotnog učenja.
Princip: Vi ste i poslanik u Predstavničkom domu Parlamenta BiH. Kako komentarišete izjavu predsjednika SDS-a Milana Miličevića “da državna imovina i dobra u javnoj upotrebi nisu dva identična pojma i da bi ova dobra, odnosno prirodni resursi trebalo da budu u vlasništvu lakoalnih zajednica u Republici Srpskoj”?
Vujičić: Tu izjavu je Miličević dao vjerovatno sa pozicije načelnika opštine koju trenutno obavlja. Stav SNSD-a i moje mišljenje je da definitivno imovina pripada entitetima što je definisano i Dejtonskim sporazumom. Ne postoji nikakva državna imovina koja se može uknjižiti na BiH. Sve što je potrebno za funkcionisanje Republike Srpske treba uknjižiti na Republiku Srpsku, a nadležne republičke institucije mogu to dalje da delegiraju lokalnim zajednicama. Neće se Republika Srpska kao državotvorni entitet baviti nekim stvarima kao što su izgradnja lokalnih zajednica, prodavanje zemlje u opštinama, to je njihova nadležnost. Ali te odnose treba definisati, između opština i Republike Srpske. Postoje institucije Republike Srpske koje se bave ovim pitanjima, a načelnici imaju mogućnost da kroz Savez opština i gradova otvore ovo pitanje i delegiraju prema Vladi Republike Srpske. Ja sam siguran da Vlada nikada neće uraditi nešto što će neku lokalnu zajednicu dovesti u problem. Nažalost, neki načelnici se bave više, da tako kažem, krupnim političkim temama, nego onim koje su bitne za lokalnu zajednicu. Miličević je i predsjednik SDS-a i vjerovatno pokušava da kroz poziciju načelnika ojača poziciju u partiji, ali ne vidim da se svako pitanje politizuje do te mjere da se ne na neki način stvara sukob između Vlade i opština. Vlada stoji na raspolaganju svim lokalnim zajednicama i nikada ne bi preuzela na sebe dio imovine koja je potrebna za razvoj neke opštine. Samo jedan od primjera je Istočno Sarajevo, gdje je nekadašnja imovina koja je pripadala Vojski Republike Srpske prebačena na opštine i na toj imovini je možemo reći i napravljen grad Istočno Sarajevo.
Princip: Kada je riječ o lokalnim zajednicama, Vi ste i predsjednik Opštinskog odbora SNSD-a u Istočnoj Ilidži. Kako komentarišete izjavu načelnike Marinka Božovića koji je u svom tekstu rekao da se stidi predsjednika Republike Srpske?
Vujičić: To što je on izjavio je potpuno besmisleno i kratkovido. On pokušava da ostvari svoju poziciju u SDS-u koji je pred unutarstranačkim izborima. On vjerovatno misli da ako bude napadao Dodika da će imati bolji rezulotat u okviru svoje partije. To je potpuno pogrešan put. Ovaj trenutak, kad se protiv predsjednika Republike Srpske, koji je institucija, vodi jedan montiran politički proces, Božović to koristi da napada predsjednika i time pokušava sebi ostvariti bolju poziciju. U međuvremenu, ne vidi probleme u kojima se nalazi sama opština Istočna Ilidža. Svaki projekat koji je kandidovan od strane ove opštine je prošao i Vlada je stala iza njega. To su između ostalih fiskulturna sala u Vojkovićima, Osnovna škola “Petar Petrović Njegoš’”, zatim fiskulturna sala u toj školi, Bolnica “Srbija”, zgrada Vlade… Sve je to smješteno u opštini Istočna Ilidža. Vlada nikada nije pravila razliku, da li je načelnik iz SDS-a ili SNSD-a. Besmisleno je da jedan načelnik, koji bi trebalo da se bavi rješavanjem odvoza smeća, košenjem trave, funkcionisanjem gradskog saobraćaja i svim stvarima koje su neophodne za normalno funkcionisanje lokalne zajednice napada predsjednika Republike Srpske. U ovom trenutku predsjednik Republike Srpske, voljom građana, je Milorad Dodik. Nekada će možda to biti neko drugi, ali mi se moramo okupiti oko predsjednika Republike Srpske, bez obzira ko je on. Posebno u ovakvim izazovnim vremena kada se vodi montirani proces na osnovu izmjene Krivičnog zakonika kojie je donio Kristijan Šmit. Evo ja sam poslanik u Predstavničkom domu Parlamenta BiH i nisam glasao za izmjene. Izmjenu je donio jedan čovjek, a to je Kristijan Šmit. I na osnovu te njegove izmjene vodi se proces protiv predsjednika, koji je sad Milorad Dodik. A sutra će na udaru biti neko drugi iz Republike Srpske. I Božović pokušava sebi da stvori političke poene na osnovu ovako izazovnog i teškog vremena za poziciju Republike Srpske.
